aktualności

Jeśli chciałbyś zostać hodowcą gęsi, to z pewnością pierwszym krokiem powinien być kontakt z Instytutem Zootechniki Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka: www.koludawielka.com.pl Tym niemniej poniże prezentujemy tekst, który prezentuje podstawy hodowli gęsi:

 

Jak założyć i prowadzić gęsią farmę

 

1. WSTĘP

Mięso gęsie stanowi ważną pozycję eksportową w branży drobiarskiej. Głównym rynkiem dla polskich gęsi jest rynek niemiecki. Mimo dobrej opinii o polskiej gęsi, wzrastają wciąż wymagania kontrahentów pod względem jakości tuszki. Taka sytuacja stawia przed hodowcami gęsi szczególną odpowiedzialność za jakość.

Prace hodowlane, które są prowadzone w Instytucie Zootechniki - Zakład Doświadczelny w Kołudzie Wielkiej zaowocowały wytworzeniem doskonałego materiału genetycznego do produkcji wysokiej jakości tuszek, jak również dobrej jakości pierza i puchu.

Warunkiem uzyskania tuszek, pierza i puchu o wysokich standardach eksportowych jest zapewnienie gęsiom właściwych warunków środowiska i żywienia.

 

2. GĘŚ KOŁUDZKA

Gąsięta Białe Kołudzkie przeznaczone do tuczu powinny pochodzić po stadach uznanych przez weterynarię, odrobaczonych, prawidłowo zabezpieczonych przez program szczepień przeciw chorobie Derzsy`ego, jak również wolnych od salmonellozy. Stada rodzicielskie gęsi, od których jaja dostarczane są do wylęgarni nie mogą być użytkowane dłużej niż 4 lata, zgodnie z przyjętym programem hodowlanym i zarządzeniem Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt. Wydajność nieśna gęsi Białych Kołudzkich kształtuje się na poziomie 70 jaj i 40-45 gąsiąt. Aby uzyskać takie efekty produkcyjne należy zapewnić gęsiom nioskom optymalne proekologiczne warunki środowiska tj.: właściwą obsadę, dobór samców do samic, optymalną powierzchnię wybiegów, możliwość korzystania z kąpielisk, utrzymywanie w programie świetlnym oraz zachowanie zasad profilaktyki zdrowotnej i higieny chowu. Bardzo istotnym czynnikiem, wpływającym na zdrowie i kondycję reprodukcyjną gęsi oraz na wartość biologiczną jaj, jest żywienie szczególnie w okresie przygotowania i nieśności, jak również po zakończonej produkcji.

Zastosowanie pasz gospodarskich z niewielkim dodatkiem witamin i składników mineralnych daje możliwości uzyskania jaj o dobrej wartości biologicznej, jak również związanych z tym korzystnych efektów ekonomicznych produkcji. Do uzyskania dobrych wyników wylęgu gąsiąt i ich jakości, niezbędna jest nie tylko odpowiednia wartość wylęgowa jaj ale także prawidłowa technologia lęgu, opracowana szczegółowo i dostosowana do określonego typu aparatów lęgowych i klujnikowych.

 

3. JAJA GĘSI I INKUBATORY

Jaja gęsi są znacznie większe od jaja kury domowej. Statystycznie jajo gęsi jest o 2/3 większe od jaja kury. Zarówno pod względem masy jak i objętości. Dlatego, aby samodzielnie inkubować gęsi należy, nabyć odpowiedni inkubator dla gęsi, który posiadał będzie odpowiednią tacę mieszczącą jaja o każdym rozmiarze.

 

Porównanie jaja kurzego do jaja gęsiego

 

Przemysłowa hodowla gęsi w polsce jest jeszcze mało popluarna. Zdecydowanie popularniejszy jest bowiem model hodowli utrzymującej do 50 sztuk tych ptaków w systemie gospodarskim. Rolnicy pozyskują młode gęsi na targach bądź inkubują je we własnym zakresie. Do niedawna tego typu rozwiązanie nie było praktycznie możliwe jednak obecnie coraz popularniejsze stają się inkubatory domowe.

Na rynku dostępne jest coraz więcej inkubatorów do jaj, która są na tyle proste w obsłudze a zarazem skuteczne, że opłacalne stało się ich posiadanie w celu sezonowego wyklucia piskląt na własne potrzeby.
Ponieważ parametry inkubacji gęsi praktycznie nieróżnią się od pararmetrów inkubacji kurcząt (oczywiście poza czasem inkubacji), możliwe jest inkubowanie jaj gęsich w inkubatorach przeznaczonych do inkubacji kurcząt (i na odwrót). Jak działa taki inkubator można zobaczyć na (wersja angielska): http://www.hodowle.eu/219_Inkubatory_do_jaj.html

 

4. WAGA GĘSI

Masa gąsiąt po wylęgu stanowi od 63 do 65% masy jaja i wynosi średnio od 95 do 125 g. Gąsięta o mniejszej masie pochodzą od samic w 1 sezonie nieśności, gęsi starsze 3-4 letnie znoszą większe jaja (190-200 g) i z nich wylęgają się pisklęta o masie powyżej 110 g. Początkowa masa gąsiąt nie wpływa na końcowy efekt tuczu, a wiec uzyskanie gęsi owsianych o pożądanej masie w klasie eksportowej określanej przez kontrahenta.

Pisklęta jednodniowe powinny być żywotne, ruchliwe, z zagojoną pępowiną, pokryte gęstym, lśniącym i niezlepionym puchem. Do odchowu nie nadają się gą- sięta słabe, przesuszone, z niezagojoną pępowiną, z wadami budowy, o ciemnych wilgotnych obwódkach wokół oczu, których masa jest mniejsza niż 80-85 g. Gą- sięta Białe Kołudzkie są płcioznaczne, samiczki charakteryzuje ciemniejsza niż u gęsiorków barwa puchu na głowie i w części grzbietowej. Odbiór gąsiąt powinien odbyć się w terminie wyznaczonym przez zakład wylęgowy. Z uwagi na czas trwania wylęgu gąsiąt (tj. 48-72 godzin) pisklęta z jednego wylęgu są w różnym wieku. Zatem wydłużanie czasu transportu, a tym samym do pobrania wody i paszy ponad 24 godz. od wyjęcia z klujnika pogarsza ich jakość i niekorzystnie wpływa na efekty wychowu.

 

5. JAKOŚĆ GĄSIĄT I ICH TRANSPORT

Dobre wyniki produkcyjne mogą zapewnić jedynie gąsięta zdrowe, wolne od' Salmonellozy, normalnie rozwinięte, charakteryzujące się dużą żywotnością i ruchliwością. Do odchowu nie bierzemy gąsiąt słabych, przesuszonych, z nie zgojoną pępowiną, wadami budowy, o ciemnych, wilgotnych obwódkach wokół oczu, o masie poniżej 80 g.

Pisklęta powinny być pokryte gęstym, lśniącym, suchym i nie zlepionym puchem.

Do transportu piskląt gęsich używa się czystych, odkażonych i suchych pojemników plastikowych lub kartonów jednorazowego użytku, wyściełanych słomą żytnią. Do jednego kartonu wkłada się po 40 gąsiąt, po 10 sztuk do każdej z przegródek, których jest cztery.

Gąsięta przewozimy samochodem dokładnie oczyszczonym i odkażonym z pełną klimatyzacją. Temperatura wewnątrz pojazdu powinna wynosić od l8-20°C. Podczas transportu gąsięta trzeba chronić przed zimnem i przeciągami.

Do transportu gąsiąt używa się jednorazowe kartony lub plastikowe pojemniki. Używanie kartonów poza tym, że są jednorazowe i zapewniają właściwą higienę, odznaczają się większą ciepłochłonnością w porównaniu z plastikiem. Ściany kartonu złożone z kilku warstw papieru utrzymują między nimi powietrze, które jak wiadomo jest dobrym izolatorem cieplnym. Plastikowe pojemniki mogą być używane wielokrotnie ze względu na możliwość dokładnego mycia i dezynfekcji.
Załadunek piskląt powinien odbywać się do opakowań wygrzanych i wyścielonych długą sieczką ze słomy lub siana. Nie zaleca się stosować drobnej struktury wyściełającej, ze względu na możliwość rozsunięcia ściółki pod ściany pojemnika, a śliska powierzchnia może powodować u gąsiąt uszkodzenia stawów biodrowych. Pojemniki z pisklętami należy zakrywać pokrywą, co zapewnia optymalny mikroklimat charakteryzujący się wilgotnością względną powietrza 60-70% i temperaturą około 30oC. W odkrytych pojemnikach gąsięta ulegają wychłodzeniu, a zwiększony w tych warunkach ruch powietrza powoduje odwodnienie organizmu.

Transport powinien odbywać się sprawnymi samochodami (najlepiej specjalistycznymi) zapewniającymi gąsiętom wewnątrz pojazdu temperaturę 20-25oC i dopływ świeżego powietrza, lecz nie bezpośrednio nadmuchiwanego na pojemniki. Im dłuższa jest Ńpodróżî gąsiąt do miejsca odchowu, tym wcześniej należy je wyekspediować po wyjęciu z klujnika tj. w 31. dobie lęgu. Przy transporcie 3-4 godzinnym gąsięta mogą być wyekspediowane na początku 32. doby. Gąsięta Białe Kołudzkie są mniej wymagające pod względem warunków środowiska niż pisklęta innych gatunków ptaków gospodarskich, tym niemniej zachowanie podstawowych zasad odchowu w tym parametrów mikroklimatu i higieny jest warunkiem zdrowia ptaków oraz prawidłowego ich rozwoju.

 

6. ORGANIZACJA I PRZYGOTOWANIE FERMY DO PRZYJĘCIA GĄSIĄT

Do wychowu i tuczu służyć mogą właściwie zaadoptowane budynki inwentarskie: na wychowalnię - obory, chlewnie, do dalszego odchowu (tuczu) stodoły, wiaty. Nie nadają się do produkcji gęsi budowle z kamieni, wilgotne, ciemne, zagrzybione bez właściwej wentylacji.

Odległość fermy od zwartej zabudowy mieszkalnej powinna wynosić około 500 m. W obrębie gospodarstwa szczególnie wychowalnię gąsiąt należy urządzić w odległości co najmniej 150 m od innych obiektów inwentarskich. Przy planowaniu położenia budynków fermowych zwracamy uwagę na możliwość korzystania z energii, zaopatrzenie w wodę pitną oraz odprowadzenie ścieków.

Przed wjazdem na teren fermy i w przejściach należy urządzić śluzy lub maty dezynfekcyjne napełniane 2% roztworem sody kaustycznej. Wybiegi w pobliżu wychowalni również dezynfekujemy. Czarne wybiegi dezynfekujemy wapnem palonym lub chlorowanym. Zwapnowany teren zlewamy wodą i po 2-3 dniach przeorujemy na głębokość 15 cm. Utwardzone wybiegi dezynfekujemy 2-3% roztworem siarczanu miedzi lub siarczanu żelaza.

 

Przed wprowadzeniem gąsiąt do wychowalni należy odpowiednio przygotować pomieszczenia. W pierwszej kolejności przeprowadzamy zabiegi profilaktyczne takie jak:

- deratyzacja

- mycie pomieszczeń ciepłą wodą pod ciśnieniem

- odkażanie 2% roztworem sody kaustycznej lub 5% roztworem formaliny

- bielenie ścian i sufitów

Po założeniu ściółki i ustawieniu sprzętu przeprowadzamy dezynfekcję 5% roztworem Polleny JK lub 1 % roztworem Virkonu.

Bieżące utrzymanie porządku i higieny w pomieszczeniach i na wybiegach jest warunkiem dobrego zdrowia gąsiąt, przyrostów, a w rezultacie otrzymanie dobrych efektów ekonomicznych.

Do podstawowych sprzętów koniecznych w wychowalni należą karmidła i poidła. Koryta do paszy powinny być wykonane z blachy aluminiowej lub suchego drewna i wymieniane na większe w miarę wzrostu ptaków.

- do 14 dnia życia stosujemy karmidła o wymiarach 100 x 15 cm głębokości 7 cm (karmidło na 20-30 gąsiąt)

- od 15 do 28 dnia życia 150 x 30 x 15 cm

- powyżej 4 tygodnia życia 170 x 30 x 25 cm

 

Najwygodniejsze w użyciu są poidła samonapełniające się, w których woda uzupełniana jest w miarę wypijania. Dorosła gęś wypija dziennie około 1,5 l wody.

Poidła wymienia się stosownie do wieku i wzrostu gęsi według rozmiarów:

- do 14 dnia życia stosujemy poidła o wymiarach 100 x 4 cm i głębokości 6 cm

- do 28 dnia życia 100 x 15 cm i głębokości 12 cm

- powyżej 4 tygodnia życia 100 x 20 cm i głębokości 25 cm

W pierwszych dwóch tygodniach wychowu najbardziej praktyczne są poidła plastikowe, odwracalne (l poidełko na 30 gąsiąt) lub automatyczne dla 50-60 gąsiąt.

Długość brzegu poidła zwykłego przypadającego na 1gąskę wynosi:

- do 2 tygodnia: 2 cm

- do 4 tygodnia: 4 cm

- powyżej 4 tygodnia: 5 cm

Długość brzegu karmidła przypadająca na 1 gąskę wynosi:

- do 2 tygodnia: 4 cm

- 2-4 tygodniem: 8 cm

- 5-7 tygodniem: 10-15 cm

- 8-24 tygodniem: 20-25 cm

 

 

7. WARUNKI ŚRODOWISKOWE DLA GĄSIĄT TUCZONYCH

 

A. TEMPERATURA POWIETRZA W WYCHOWALNI

Najtrudniejszy i najbardziej pracochłonny jest odchów gąsiąt do 4 tygodnia życia. W tym czasie ciepło stanowi najważniejszy warunek prawidłowego wzrostu i rozwoju gąsiąt, które są wrażliwe na niedogrzanie, wilgoć i przegrzanie. Temperatura w wychowalni przed wprowadzeniem gąsiąt powinna wynosić 25°C.

Wychowalnie należy ogrzewać centralnym ogrzewaniem lub gazowym (l promiennik gazowy ogrzewa powierzchnię 55 m2, która pozwala utrzymać jednolitą temperaturę w całym pomieszczeniu. Można również. stosować piece akumulacyjne, grzejniki olejowe lub inne źródła ogrzewania.

Wymagana temperatura w wychowalni mierzona na wysokości 1,5 m od podłogi powinna wynosić:

- przez pierwsze 3 dni: 26-25°C

- 4-7 dnia: 25-23°C

- w 2 tygodniu: 23-21°C

- w 3 tygodniu: 21-20°C

- w 4 tygodniu: 20-18°C

- od 5 do 7 tygodnia: 18°C

- od 8 do 24 tygodnia: jak na dworze

W pierwszych dniach wychowu zawiesza się kwoki lub promienniki podczerwieni na wysokości 40-50 cm nad ściółką. Wysokość należy regulować w miarę wzrostu i wieku gąsiąt.

 

Temperatura pod promiennikiem lub sztuczną kwoką powinna wynosić:

- 1-3 dni: 33-30°C

- 4-7 dni 30-27°C

- w 2 tygodniu: 27-25°C

- w 3 tygodniu: 25-23°C

- w 4 tygodniu nie stosujemy dodatkowego ogrzewania, chyba, że są niesprzyjające warunki atmosferyczne.

Najlepszym sprawdzianem właściwych warunków termicznych w wychowalni jest zachowanie się piskląt. Jeżeli temperatura jest za niska gąsięta skupiają się pod sztuczną kwoką, wchodząc jedno na drugie, w efekcie duszą się. Właściwą temperaturę poznaje się po swobodnym sadowieniu się gąsiąt pod parasolem sztucznej kwoki lub promiennikiem.

 

B. WENTYLACJA.

W budynkach dla gąsiąt konieczna jest sprawnie działająca wentylacja, której zadaniem jest odprowadzanie nadmiaru wilgoci zanieczyszczonego powietrza. Niedostateczna wentylacja w wychowalni jest powodem:

- zwiększenie zawartości pary wodnej w powietrzu

- zawilgocenie ściółki (rozwój bakterii chorobotwórczych)

-brak tlenu - zmniejsza żywotność i odporność' gąsiąt oraz powoduje zahamowania wzrostu i rozwoju

- nagromadzenie się szkodliwych gazów takich jak: dwutlenek węgla, amoniak, siarkowodór, powoduje stany zapalne górnych dróg oddechowych, niedokrwistość, zatrucia.

Przy temperaturze zewnętrznej 20°C okna w wychowalni mogą być otwarte od 3 dnia życia.

 

C. WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA POWIETRZA

Wilgotność względna powietrza w wychowalni winna się utrzymywać na poziomie 65-75%. Zbyt niska wilgotność (poniżej 55%) jest dla gąsiąt szkodliwa. Może wystąpić w pierwszym tygodniu wychowu przy ogrzewaniu pomieszczeń centralnym ogrzewaniem.

W celu zwiększenia wilgotności powietrza w pierwszym tygodniu odchowu zaleca się polewanie wodą korytarzy komunikacyjnych.

 

D. OBSADA

Nadmierne zagęszczenie ptaków na 1 m2 powierzchni podłogi ujemnie wpływa na ich zdrowie i rozwój. Wzmaga się zagrożenie chorobami i pasożytami. Przy zbyt dużej obsadzie gąsiąt wzrastają upadki, zwiększa się zawilgocenie ściółki oraz całego pomieszczenia.

 

Prawidłowa obsada gąsiąt na 1 m2 podłogi na głębokiej ściółce:

 

- I tydzień: 10 szt.

- II tydzień: 6 szt.

- III tydzień: 5 sztuk

- IV tydzień: 3 szt.

- od V tygodnia do XVI tygodni: 2 sztuki

Wypędzanie gąsiąt na wybieg stanowi ważny czynnik stymulujący ich wzrost i w dni pogodne (powyżej 20°C) dziesięciodniowe gąsięta mogą korzystać z wybiegu, przez 20-30 minut, stopniowo coraz dłużej.

 

E. ŚCIÓŁKA

 

Ściółka stanowi istotny element pielęgnacyjny dla gąsiąt. Najlepszą ściółką jest słoma pszenna, jęczmienna cała lub pocięta na sieczkę dlugości 5-8 cm. Ściółka izoluje od podłoża, chłonie wilgoć, a codzienne jej uzupełniane jest elementem higieny i profilaktyki.

 

F. ŚWIATŁO

Światło działa stymulująco na wzrost i rozwój gąsiąt.

W czasie wychowu gąsiąt przez pierwsze 3 dni stosujemy oświetlenie całodobowe. Od 4 dnia do 3 tygodnia - gąsięta oświetla się 14-16 godzin na dobę. Od 4 tygodnia do końca odchowu i tuczu - naturalny dzień świetlny.

W nocy stosujemy oświetlenie takie, aby gąsięta widziały paszę i wodę.

 

8. ŻYWIENIE GĄSIĄT W CZASIE ODCHOWU

 

Gęsi należą do ptaków roślinożernych, dobrze wykorzystują składniki pokarmowe zawarte w zbożach i zielonkach.

Tucz gęsi do wieku 16-17 tygodni lub 23-24 tygodni jest produkcją ekstensywną. W okresie tym poza koniecznością intensywnego żywienia do końca 4 tygodnia, w dalszym odchowie istotne znaczenie mają zielonki. Bardzo ważne w żywieniu są mieszanki treściwe. Głównymi komponentami mieszanek dla gęsi są śruty zbożowe (pszenna, jęczmienna, kukurydziana, wysokobiałkowa śruta sojowa i rzepakowa) oraz susz z traw. Uzupełnieniem dawki pokarmowej dla gęsi muszą być dodatki mineralno-witaminowe (kreda pastewna, Awimix, MMD, Polfamix 2).

Do właściwego wytuczenia gęsi konieczny jest jęczmień i owies. Zielonka lub pastwisko konieczne są do prawidłowego wzrostu, rozwoju i właściwego wytuczenia gęsi, tym bardziej, że ilość zużytych pasz treściwych w chowie jest uzależniona od jakości zielonej masy.

Najlepsze pastwiska naturalne, stałe, złożone z roślin mieszanych, silnie krzewiących się niewysokich, odpornych na wygryzanie i wydeptywanie.

Dobre pastwisko winno składać się z różnych gatunków traw (70-90% porostu), motylkowych drobnoziarnistych (10-30%) i ziół. Na pastwisko wieloletnie zaleca się wysiew (na l ha) rajgras angielski i koniczyny (po 6 kg), rajgras włoski (12 kg), stokłosa (10kg) i kostrzewa łąkowa (6kg). Jeżeli brakuje pastwisk stałych należy zapewnić zielonkę z produkcji na gruntach ornych z poplonów ozimych lub poplonów wtórnych, tak dobierając rośliny i obszar ich uprawy, aby zbiór zapewniał pokrycie potrzep gęsi od drugiej połowy kwietnia do końca sezonu tuczowego.

 

Można stosować następujące rośliny:

- w poplonach ozimych (pierwsza zielonka) żyto ozime, dające dobrej jakości paszę od połowy kwietnia do połowy; plon z l ha zależnie od fazy rozwoju wynosi 5-10 ton.

- lepszej jakości zielonkę bogatszą w białko daje żyto ozime wysiane z wyką kosmatą; wykę należy wysiać w połowie sierpnia, a żyto (60-80 kg) na początku września.

Aby mieć zielonkę w połowie czerwca można sięgnąć po wczesne mieszanki jare w plonie głównym (owies, jęczmień jary ze strączkowymi).

W okresie późniejszym (po 20 lipca) dobrą zielonką może być kukurydza, kapusta pastewna, liście buraków cukrowych. Dobrej jakości zielonka podawana gęsiom w odpowiedniej ilości (w zależności od okresu żywienia) jest warunkiem dobrego rozwoju, przyrostów i umięśnienia a w rezultacie uzyskanie mięsa o specyficznych walorach smakowych i wysokiej wartości odżywczej.

Gąsięta potrzebują do swojego wzrostu i rozwoju określonej ilości białka i energii oraz dodatków mineralno-witaminowych.

Ze względu na brak u gąsiąt termoregulacji, należy je żywić paszami wysokoenergetycznymi o małej zawartości włókna. Gąsięta są bardzo wrażliwe na niedobory mineralno-witaminowe i podatne na krzywicę.

Młode gąsięta szybko reagują na złą jakość paszy zawierającej toksyny - występują masowe upadki. Upadki ustępują w 4-5 dni po zmianie paszy - na dobrą.

Żywienie gąsiąt w okresie odchowu dzielimy na 3 okresy:

- pierwszy - od l-go dnia do 4 tygodnia życia, gąsięta charakteryzuje w tym okresie życia bardzo szybkie tempo wzrostu - początkowo 80%, a w 4 tygodniu około 44%, średnia masa ciała w 4 tygodniu - 2,10 kg.

- drugi - od 5 do 12 tygodnia życia - tempo wzrostu gąsiąt nadal duże z tendencją malejącą, w 5 tygodniu wynosi 30%, a pod koniec 9.tygodnia - 9%, średnia masa ciała 12 tygodniowych gąsiąt wynosi średnio 4,9 kg.

- trzeci - od 13 do 21 tygodnia życia - gęsi w tym okresie mało przyrastają, następuje, jednokrotne pierzenie się ptaków.

 

1. PIERWSZY OKRES ŻYWIENIA - od l-go dnia do 4 tygodnia życia

W pierwszym okresie żywienia gąsięta szybko rosną i przez pierwsze trzy tygodnie powiększają swoją masę ciała osiągając średnio 1,70 kg. Należy je karmić paszami o niewielkiej objętości, zasobne w białko i energię.

W pierwszym dniu odchowu, po wyjęciu gąsiąt z opakowań należy je napoić, gąsięta muszą mieć swobodny dostęp do wody przez cały czas odchowu i tuczu.

Po dwóch, trzech godzinach kiedy gąsięta wypoczną, podajemy mieszanki treściwe KBl z dodatkiem suszu z traw plus 10% śruty pszennej.

Przez pierwsze 3 tygodnie paszę podajemy do woli, w 4 tygodniu ograniczamy do 210 g mieszanki na gąsięta dziennie. Do końca 4 tygodnia wychowu potrzeba 3,7-4,0 kg paszy na l gęś. Od 4-5 dnia podajemy w niewielkiej ilości zielonki, stopniowo zwiększając ich ilość. Zielonki powinny być młode, świeże, drobno posiekane (pokrzywa, mniszek, trawy lub zielonka z żyta). Gąsięta z wczesnych lęgów mogą otrzymywać utartą marchew.

 

B. DRUGI OKRES ŻYWIENIA - od 5 do 12 tygodnia życia

Gąsięta w. tym okresie karmimy mieszanką KB2 lub innymi mieszankami pełnoporcjowymi. Orientacyjne spożycie paszy w g/szt. dziennie w poszczególnych tygodniach:

- 5 tydzień - 220 g

- 6 tydzień - 230 g

- 7 tydzień - 230 g

- 8 tydzień - 220 g

- 9 tydzień - 210 g

- 10 tydzień - 210 g

- 11 tydzień - 230 g

- 12 tydzień - 200 g

Od 4 tygodnia do końca odchowu (13-14 lub 20-21 tydzień) oraz tuczu (15-17 lub 21-24 tydzień) podajemy gąsiętom w osobnych korytkach mieszankę mineralną o składzie:

- żwir gruboziarnisty - 40%

- Awimix - 40%

- mieszanka mineralna MMD - 20%

W 10 tygodniu życia zależnie od dojrzałości piór przeprowadzamy I podskub gęsi. Po podskubie przez okres 2-3 tygodni zwiększamy pasze treściwe o 20-30 g/szt./dziennie. Ogółem od 5 do 12 tygodnia życia gęś zjada 12 kg mieszanki treściwej. Ograniczając pasze treściwe należy zielonkę podawać do woli lub wypędzać gąsięta na pastwisko. Dzienne spożycie zielonki przez gęsi wynosi:

- w wieku 3 tygodni - około 100 g/dziennie

- w wieku 4 tygodni - około 300 g/dziennie

- w wieku 6 tygodni - około 600 g/dziennie

- w wieku 8 tygodni - około 800 g/dziennie

- w wieku 12 tygodni - około 1000-1500 g/dziennie

Łączne spożycie zielonki do 12 tygodnia ',życia na l gęś wynosi 50-60 kg. Zielonkę zadaje się do koryt po wyjedzeniu paszy treściwej lub wkłada się za drabinkę·

 

C. TRZECI OKRES ŻYWIENIA - od 13 do 21 tygodnia życia

W tym okresie zmniejsza się zapotrzebowanie na białko i energię. Podstawą żywienia gęsi jest pastwisko i zielonki koszone zadawane do woli.

Na 1 ha pastwiska nie powinno się przeznaczać więcej niż 100-120 ptaków. Przez cały czas wypasania na pastwiskach gęsi muszą mieć stały dostęp do świeżej, czystej wody.

W tym okresie pasze treściwe ogranicza się stosując 130-150 g mieszanki na sztukę dziennie w zależności od jakości pastwiska lub podawanej zielonki. Gęsi można skarmiać mieszanką składającą się w 94% ze śrut zbożowych, w 5% z koncentratu KDJ lub śruty poekstrakcyjnej rzepakowej ,,00" i 1 % Awimix'u.

W okresie od 13-14 tygodnia (ubój 16-17 tydzień) trzeba przygotować 1,8-2,10 kg paszy treściwej na ptaka, a od 13-21 tygodnia (ubój 23-24 tydzień) - 8,2-9,4 kg/ptaka.

UWAGA: W 16 lub 17 tygodniu dokonujemy podskubu gęsi, co stwarza konieczność zwiększenia podawania paszy treściwej o 20-30 g na ptaka dziennie' przez 2-3 tygodnie po podskubie. Jeden dzień przed i trzy dni po podskubie trzeba podawać' Polfamix Z w ilości 2-3 g/szt. dziennie zmieszany z paszą treściwą.

Udział pasz w kosztach produkcji gęsi tuczonych stanowi około 65%, dlatego też w celu otrzymania dobrych efektów ekonomicznych należy:

- zapewnić gąsiętom w okresie odchowu dostateczną liczbę karmideł, tąk apy wszystkie ptaki miały równoczesny dostęp do paszy

- podawać paszę dobrej jakości (wolną od pleśni i grzybów) zawierającą odpowiednią ilość składników pokarmowych

- koryta napełniać do 2/3 pojemności aby uniknąć strat paszy

 

9. TUCZ WŁAŚCIWY

Dojrzałość upierzenia limituje termin uboju,. który przypada w wieku 16-17 tygodni lub 23-24 tygodni.

Celem żywienia gęsi w czasie tuczu jest uzyskanie maksymalnych przyrostów masy ciała, a przede wszystkim tłuszczu podskórnego oraz między wewnątrzkomórkowego, decydującego o wyglądzie tuszki i jakości mięsa. Miarą dobrego przygotowania gęsi białych kołudzkich do tuczu jest uzyskanie w 13-14 tygodniu średniej masy-ciała ptaków 5,10 kg, w 20-21 tygodniu 5,70 kg.

Tucz właściwy gęsi trwa 21 dni. Powinien się odbywać w grupach nie większych niż 250 sztuk. Należy również ograniczyć ruch gęsi, zmniejszyć wybiegi przeznaczaj ąc na 1m2 2-3 sztuki; zwiększa to efektywność tuczu. W dobrych warunkach środowiskowych i przy odpowiednim żywieniu ptaki uzyskują przyrosty masy ciała 1,2-1,3 kg lub więcej.

Tucz właściwy gęsi prowadzony jest przez 3 tygodnie przed planowanym ubojem. W tym okresie żywienie jest oparte na ziarnie owsa. Na tydzień przed rozpoczęciem tuczu właściwego przyzwyczajamy ptaki do pobierania owsa, a zielonkę i marchew lub ziemniaki parowane skarmiamy nadal bez ograniczeń. Rozpoczynając tucz właściwy wycofujemy się z pasz objętościowych i zastępujemy je całkowicie ziarnem. Spożycie owsa w tuczu właściwym wynosi 11-12 kg na gęś .

Przez cały okres tuczu należy zapewnić ptakom stały dostęp do czystej wody pitnej oraz do mieszanki mineralnej. Na 12 godzin przed odstawą gęsi głodzimy, pozostawiając im tylko wodę do picia. Głodzenie ma na celu opróżnienie przewodu pokam10wego, nie doprowadzając do strat masy ciała. Po zakończeniu tuczu 16-17 tygodniowe gęsi osiągają średnią masę ciała 6,0 kg, a w wieku 23-24 tygodni - 7,0 kg.

Gęsi dobrze wytuczone, o tuszce prawidłowo zbudowanej, dobrze umięśnionej, obłożonej warstwą tłuszczu podskórnego, bez uszkodzeń, stanowią cenny materiał eksportowy. Termin uboju należy zgrać z dojrzałością pierza i stopniem wytuczenia.

 

10. PODSKUBY GĘSI

Prawidłowo przeprowadzony podskub gęsi zapewnia lepszą jakość tuszki, większe masy ciała oraz daje hodowcy dodatkowy dochód z pozyskanego pierza w 4-6 %.

Z pierwszego podskubu gęsi białych kołudzkich otrzymuje się około 70-80 g pierza, w tym 11 g puchu, od 1 ptaka.

Drugi podskub jest obfitszy i bardziej wartościowy. Uzyskuje się od 1 gęsi około 1000. 110 g pierza w tym 28-33 g puchu.

Podskub dokonuje się kiedy pióra są dojrzałe. Objawem dojrzałości jest sucha stosina, przezroczysta, całkowicie wyschnięty rdzeń, pióra luźno tkwią w skórze, brak śladów na piórze i w miejscu wyrwania. Chorągiewka jest wyrośnięta i całkowicie wykształcona. Pióra wyskubuje się lekko i ostrożnie zaczynając od szyi poprzez boki tułowia, klatkę piersiową i brzuch. Nie zaleca się podskubywania grzbietu gęsi i piór podtrzymujących skrzydła tzw. bokówki.

Świeży podskub zawiera około 30% wilgoci, łatwo ulega psuciu. Aby nie zmniejszyć pierza w czasie przechowywania należy je wysuszyć tak, aby nie zawierało więcej' 15 % wody. O jakości pierza decyduje dojrzałość i wyrośnięcie piór, zawartość puchu w pierzu, czystość, barwa i stopień zanieczyszczenia.

 

Na podstawie materiałów Instytutu Zootechniki, www.hodowle.eu oraz książki M. Karczewska, Gęsichów. Tuczenie wątroby, Wydawnictwo Ministerstwo Rolnictwa, Warszawa 1946r., opracowała Magdalena Czaplicka

 

<< powrót